ျမန္မာျပည္တြင္ အသုံးျပဳႏိုင္မႈအေျခအေန (WiMAX in Myanmar)
WiMAX ကို ျမန္မာျပည္မွာ RedLink ကုပၼဏီကေန 2008 မွာ
စတင္မိတ္ဆက္ပါတယ္၊ လက္ရွိသုံးစြဲသူေတြလဲ ရွိပါတယ္၊ ရန္ကုန္နဲ႔ မႏၱေလး
ႏွစ္ျမိဳ႕မွာ တပ္ဆင္အသုံးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ ေတာင္ၾကီးျမိဳ႕မွာ လဲ
တိုးခ်ဲ႕တပ္ဆင္ႏိုင္ဖို႔ ျပင္ဆင္္ေနျပီ ျဖစ္ပါတယ္၊ ရရွိႏိုင္တဲ႔ Plan,
Speed နဲ႕ တပ္ဆင္ခ၊ လစဥ္ေၾကးေတြကေတာ႔ ေအာက္ပါဇယားမွာ ၾကည္႔ႏိုင္ပါတယ္။
ကနဦးတက္ဆင္ခ
WiMax Activation Fee – 840 FEC
WiMax Annual Fee - 60 FEC
WiMax Equipment Fee - 600 FEC
Total - 1,500 FEC
ေလွ်ာက္လႊာပုံစံ ႏွင္႔ အျခားအခ်က္အလက္မ်ား
http://www.redlink.net.mm/images/application-form.pdf
http://www.redlink.net.mm/index.php
| Plan | Monthly FEE (FEC) | Free Email Account | Maximun Attached Devices | Speed (MIR) |
| Consumer | 45 | 1 | 1 PC + 1 VoIP | 128 kbps |
| Enterprise | 75 | 3 | 4 PC + 1 VoIP | 256 kbps |
| Corporate | 130 | 25 | 12 PC + 2 VoIP | 512 kbps |
WiMax Activation Fee – 840 FEC
WiMax Annual Fee - 60 FEC
WiMax Equipment Fee - 600 FEC
Total - 1,500 FEC
ေလွ်ာက္လႊာပုံစံ ႏွင္႔ အျခားအခ်က္အလက္မ်ား
http://www.redlink.net.mm/images/application-form.pdf
http://www.redlink.net.mm/index.php
WiMAX ရဲ႕ ေနာင္လာမယ္႕ Futures, Events and promise
- လက္ရွိေတာ႔ WiMAX မိုဘိုင္း Products, Supplier, Service Provider အေရအတြက္ဟာ နည္းေနပါေသးတယ္၊ လာမယ္ 4G နည္းပညာေခတ္မွာ အမ်ားအျပား ရွိလာေအာင္ ကတိေပးထားပါတယ္။
- WiMAX Forums ဟာ ေနာက္လာမယ္႕ Long Distance, W-WAN, 4G စံနစ္ အားလုံးကို ျခဳံငုံဖို႕ 802.20 standard ကိုဆက္လက္အတည္ျပဳဖို႕ၾကိဳးစားေနတယ္ 8002.20 ျဖစ္လာရင္လဲ လက္ရွိ 802.16 ဟာ တိမ္ျမဳတ္သြားမွာ မဟုတ္ပါဘူး …
- ပိုျပီး Advanced ျဖစ္တဲ႕ antenna system ေတြကို တြဲဆက္အသုံးခ်ဖို႕ developer ေတြၾကိဳးစားေနပါတယ္၊ MIMO ဆိုတာက Multi-In-Multi-Out ေပါ႕ အၾကမ္းဖ်ဥ္းေျပာရရင္ system တစ္ခုမွာ antenna, transmitter, receiver ေတြတစ္ခုထက္ပိုျပီး တျပိဳင္နက္ အသုံးျပဳတာပါ လႊင္႕တဲ႕ဖက္ကလဲ သုံးခုတစ္ျပိဳင္နက္လြင္႕ျပီး ဖမ္းတဲ႕ဖက္ကလဲ သုံးခုတစ္ျပိဳင္နက္ဖမ္းရင္ ရတဲ႕ Speed က သုံးဆမကတိုးလာတာေပါ႔၊ (ဥပမာ WiFi 802.11n မွာ MIMO စံနစ္ကို အသုံးခ်ျပီး Speed 300 Mbps ေလာက္ရတဲ႕ Product ေတြရွိေနပါျပီ)။
WiMAX ရဲ႕ Limitations ေတြကေရာ …
- WiMAX ဟာ 3G Technology ေတြနဲ႕ႏိႈင္းယွွဥ္လိုက္ရင္ Mobility rate နိမ္႕ေနေသးတယ္လို႕ေျပာရမယ္ Mobile technology ထဲမွာ CDMA ဟာ mobile rate အျမင္႕ဆုံးပဲ 350 km/hr ေလာက္ရႏိုင္တယ္၊ ဥပမာ တနာရီ 350 km အျမန္ႏႈံးေလာက္ ေမာင္းေနတဲ႔ ရထားေပၚမွာ သုံးလို႔ရႏို္င္တယ္ ျမန္လာလို႔ လိုင္းျပဳတ္မသြားဖူး၊ GSM မ်ိဳးဆက္ဟာ 250 km/hr ေလာက္အျမင္႔ဆုံးရႏိုင္ပါတယ္ WiMAX ကေတာ႕ 120 km/hr ေလာက္ပဲ Grantee ေပးႏိုင္ေသးတယ္။
- Hand-Off ဆိုတာ mobile devices ေတြ Coverage cell တစ္ခုကေန တစ္ခုကို ေရြ႕လ်ားတဲ႕ေနရာမွာ base station တစ္ခုကေန ေနာက္တစ္ခုကို mobile device ရဲ႕အခ်က္အလက္ကို ေခ်ာေခ်ာေမြ႕ေမြ႕ လႊဲေျပာင္းေပးတဲ႕ နည္းပညာပါ WiMAX ရဲ႕ Hand-Off Method ဟာ က်န္တဲ႕နည္းပညာေတြေလာက္ Smooth မျဖစ္ေသးဘူး။
- GSM လို local. global Roaming ရဖို႕ service providers ေတြၾကိဳးစားညွိႏႈိင္းရဦးမွာပါ
WiMAX ဟာ 3G ပဲလား ဒါမွမဟုတ္ 4G Technology လား …
မၾကာခဏ ေမးၾကပါတယ္..3G, 4G ဆိုတာကေရာ ဘာေတြလဲတဲ႔ …
အရင္ဆုံး ဒီ 3G,4G ဆိုတာေတြကို ေျပာပါရေစ၊ ဒီ အေခၚအေဝါေတြဟာ Telecom Industry/Service ကေနလာတာပါ၊ အဓိကကေတာ႕ Mobile Communication ေတြကို ပိုင္းျခားတဲ႔အခါ မ်ိဳးဆက္ (Generation) နဲ႔ပိုင္းျခားပါတယ္၊ 1st generation..2nd generation, 3rd Generation စသည္ျဖင္႔ေပါ႔၊ 3G,4G က G ဆိုတာ ဒါကိုရည္ညႊန္းတာပါ၊ မိုဘိုင္းဆက္သြယ္ေရး နည္းပညာလို႔ ဆိုတဲ႔အတြက္ လိုင္းကိုအသုံးျပဳတဲ႔ နည္းပညာေတြဟာ ဒီအထဲမွာ အက်ဳံးမဝင္ပါဘူး၊ 3G,4G လို႔ ေျပာခ်င္ရင္ Mobile communication ျဖစ္ရပါမယ္။
မိုဘိုင္းဆက္သြယ္ေရး နည္းပညာရဲ႕ ပထမဆုံးမ်ိဳးဆက္ 1980 ေလာက္က Analog မိုဘိုင္းဖုံးေတြဟာ 1G လို႕ေခၚရပါမယ္၊ အဓိကကေတာ႔ Cellular ဖုံးေတြေပါ႔၊ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ပထမဆုံး Cellular မိုဘိုင္းဖုံးေတြဟာ 1G ပါပဲ၊ Data Access မရေသးပါဘူး၊
1995 ေလာက္မွာေတာ႔ ဒုတိယမ်ိဳးဆက္ Digital Cellular ေတြ ေပၚလာပါတယ္၊ SMS,Email လို service ေတြရလာပါျပီ၊ ဒီဖုံးေတြ ကိုေတာ႔ 2G လို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္၊
3G မေရာက္ခင္ ၾကားထဲမွာ Internet ဟာ တရွိန္ထိုး တိုးတက္လာပါတယ္၊ လက္ရွိ 2G မိုဘိုင္းဖုံးေတြကို Data/Internet သုံးဖို႔ ၾကံဆလာျပီး 2.5G, 2.75G လို႕ေခၚရမဲ႔ နည္းပညာေတြလဲ ေပၚေပါက္လာပါေသးတယ္၊ တကယ္တန္း GSM နည္းပညာဟာ တကမၻာလုံး တိုးတက္သုံးစြဲေနၾကေပမယ္ High Speed Data ရဖို႕ကေတာ႔ နည္းပညာကိုယ္တိုင္က bottle neck ျဖစ္လို႔ေနခဲ႔ပါတယ္၊ ျပသာနာက GSM channel တစ္ခုရဲ႕ speed ဟာ 8~20 kbps ေလာက္ပဲရွိပါတယ္၊ အရင္ကေတာ႔ Radio Channel Bandwidth ကိုေခၽြတာဖို႔ ဒီ Speed ဟာ အသံအတြက္ အဆင္ေျပေပမယ္႔ Data သုံးစြဲဖို႕ကေတာ႔ ဘယ္လိုမွ အဆင္မေျပေတာ႔ ပါဘူး၊ ဒါေၾကာင္႔ ၂၀၀၀ ေလာက္မွာ (General Packet Radio System) လို႔ေခၚတဲ႔ နည္းပညာကို လက္ရွိ GSM နက္ဝပ္ေတြမွာ ေပါင္းထည္႕ အသုံးျပဳလာပါတယ္၊ GPRS ဆိုတာကေတာ႔ သိပ္ထူးထူးဆန္းဆန္းၾကီး မဟုတ္ပါဘူး၊ လက္ရွိ GSM ဖုံးေတြမွာ အင္တာနက္သုံးစြဲရင္ channel ကို ႏွစ္လိုင္း..သုံးလိုင္းေပါင္းေပးတာပါ၊ ဥပမာ 4+1 GPRS ဆိုရင္ Downlink အတြက္ channel ၄ ခု၊ Uplink အတြက္ channel ၁ ခု ေပါင္းေပးလိုက္တာပါပဲ၊ ဒီလုိ ေပါင္းေပးတဲ႔အတြက္ GPRS ဟာ အျမင္႔ဆုံး 144 kbps speed ကို ရရွိႏိုင္ပါတယ္၊ ဒါေၾကာင္႔ ဒီ GPRS ကို 2.5G လို႔ပဲ ေခၚၾကပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ စကားစပ္မိလို႔ ေျပာရရင္ လက္ရွိ GSM နည္းပညာဟာ 3G/4G ကို လွမ္းတက္ဖို႕ အခက္အခဲ ေတာ္ေတာ္ၾကီး ရွိပါတယ္၊ ဥပမာ GPRS ရဲ႕အားနည္းခ်က္ဟာ သုံးစြဲသူကို channel ေတြ ၃.. ၄ ခု ေပါင္းေပးရတာေၾကာင္႔ channel က်ပ္တဲ႔ ျပသာနာ ရွိပါတယ္၊ ဒါေၾကာင္႔လဲ သုံးစြဲခက ေစ်းၾကီးလာရျပန္ပါတယ္၊ GSM ဟာ Channelized လို႔ေခၚတဲ႔ သုံးစြဲသူကို သီးျခား channel တစ္ခုစီ ခ်ိတ္ဆက္ရတဲ႔ နည္းပညာျဖစ္တဲ႔အတြက္ High Speed ရဖို႔အတြက္ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြ ရွိေနပါတယ္၊ တကမၻာလုံး အသုံးအမ်ားဆုံး နည္းပညာျဖစ္ေနသလို လက္ရွိစနစ္ေတြကို မျဖဳတ္သိမ္းပဲ တိုးျမွင္႔ဖို႔ (Upgraded) အခက္အခဲ ရွိေနျပန္ပါတယ္၊ 2003 ေလာက္မွာ 236.8 kbps speed ရတဲ႔ Enhanced GPRS လို႔လဲေခၚတဲ႔ EDGE (Enhanced Data rate for GSM Evolution) ကို ထပ္မံ မိတ္ဆက္ခဲ႔ေပမယ္႔ တဖက္က 3G နည္းပညာေတြ တိုးတက္လာတဲ႔ အခါ EDGE ဟာလဲ ထင္သေလာက္ မေပါက္ခဲ႔ပါဘူး၊( ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ႕ GSM ကိုလူေတြ ပိုၾကိဳက္ၾကပါတယ္ CDMA ကမေကာင္းဘူးလို႔ ေျပာၾကတာေတြ မၾကာခဏၾကဳံဘူးပါတယ္၊ ဘာမေကာင္းတာလဲေမးရင္ ေသခ်ာမေျပာႏိုင္ၾကပါဘူး၊ တကယ္တန္း ဖုံးေခၚဆိုမႈ Voice ပဲသုံးရင္ေတာင္ အသံအရည္အေသြးဟာ CDMA ကပိုေကာင္းပါတယ္၊ တကယ္လို႔မ်ား တေန႔ေန႔ Data သုံးဖို႕ျဖစ္လာၾကရင္ ဘယ္လိုျဖစ္မလဲ ေတြးမိပါတယ္)
၂၀၀၀ ေနာက္ပိုင္းမွာ CDMA နည္းပညာဟာ တဟုန္ထိုးတက္လာျပီး GSM ရဲ႕ေစ်းကြက္ကို ယွဥ္ျပိဳင္လာပါတယ္၊ CDMA ရဲ႕ အဓိကအားသာခ်က္ကေတာ႔ 3G ready ျဖစ္တာပါပဲ၊ Data Speed ကို လိုသလို Scaleable ျဖစ္ႏိုင္တာဟာ အင္တာနက္ေခတ္မွာ Service Provider ေတြရဲ႕ ေရြးခ်ယ္မႈ တစ္ခုျဖစ္လာပါတယ္၊ W-CDMA, CDMA2000 စတဲ႔ နည္းပညာေတြကမွ 3G လို႕သတ္မွတ္ႏိုင္ပါတယ္၊ ဒီကေနဆင္႔ပြားလာတဲ႔ HSPA, EV-DO, UMTS စတဲ႔နည္းပညာေတြ ရွိပါေသးတယ္။ အၾကမ္းဖ်င္း 3G နက္ဝပ္ Connection တစ္ခု႔ဲ႕ Speed ဟာ အျမင္ဆုံး Downlink 14.4 Mbps နဲ႔ Uplink 5.8 Mbps ထိရွိႏိုင္ပါတယ္။
တစ္ခုရွိတာက 3G/4G ဒီလိုေတြေျပာေနၾကေပမယ္႔ ITU-T ကေရာ 3GPP အဖြဲ႔ေတြကေရာ 3G ဆိုရင္ဘယ္လို 4G ဆိုရင္ ဘာ Specification ေတြရွိရမယ္လို႔ တိတိက်က် သတ္မွတ္မထားျပန္ပါဘူး၊ ဒါေတြဟာ General Terms ေတြပါပဲ၊
ဒါေၾကာင္႔ အၾကမ္းဖ်င္း ေျပာရရင္ 3G လို႔ေခၚဖို႕အတြက္
- မိုဘိုင္းျဖစ္ရပါမယ္
- High Speed Data , Tripple Play လို႔ေခၚတဲ႔ Voice+Video+Data သုံးႏိုင္ရပါမယ္
- Channel တစ္ခုခ်င္းသြားတဲ႔ Circuit switched နဲ႔ IP Addressing ကို Support လုပ္တဲ႔ Packet Switching ႏွစ္ခုလုံး Hibrid အေနနဲ႔ Support လုပ္ပါတယ္၊
4G လို႔ေခၚဖို႔အတြက္
- အေပၚက အခ်က္ေတြအျပင္
- Data Rate အနည္းဆုံး 100 Mbps ကို အျမန္ႏႈံးနဲ႔ ေရြ႕လ်ားေနခ်ိန္မွာေတာင္ ရႏိုင္ရမွာ ျဖစ္ျပီး အျမင္႔ဆုံး 1Gbps speed ထိရႏိုင္ပါမယ္
- အေရးၾကီးဆုံးအခ်က္က လုံးဝ IP Network (IPV4, IPV6) ကိုသာ အေျခခံမွာ ျဖစ္ျပီး only Packet Switching Network ျဖစ္ပါတယ္၊
- ေနာက္ ဆားဗစ္အေနနဲ႔ Voice+Video+Data ဆက္သြယ္မႈအျပင္ Entertainment လို႔ေခၚတဲ႔ ေဖ်ာ္္ေျဖေရးအစီအစဥ္ေတြကိုပါ သုံးႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္ (ဒါကေတာ႔ ဆားဗစ္ပိုင္းပါ Technical Spec ေတာ႔လဲမဟုတ္လွပါဘူး ..ဒါေပမယ္႔လဲ HD ဗီြဒီယိုေတြကို ဟင္းဖုန္းနဲ႔ Laptop နဲ႔ ခ်ိတ္ျပီးၾကည္႔မယ္ဆိုရင္လဲ တကယ္႔ High Speed Connection နဲ႔မွ ရမွာပါပဲ၊ 3G Speed ေလာက္နဲ႔မလုံေလာက္ေသးဘူး)
4G ဟာ ခုခ်ိန္ထိ ေစ်းကြက္ကို ပီပီျပင္ျပင္ မေရာက္ေသးပါဘူး၊ LTE, EV-DO, HSPA စတဲ႔နည္းပညာေတြဟာ ယွဥ္ျပိဳင္ေနဆဲပါပဲ။
ေနာက္ဆုံးေမးခြန္း WiMAX ဟာ 3G လား 4G လား ဆိုတာကို ေျဖဖို႔လိုလာပါျပီ၊ ITU-R အဖြဲ႔အစည္းဟာ 802.16d WiMAX Standard ကို 3G အေနနဲ႔ သတ္မွတ္ပါတယ္၊ WiMAX mobile 802.16e ကိုေတာ႔ 4G ဒါမွမဟုတ္ Pre-4G အေနနဲ႔ သတ္မွတ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အရင္ဆုံး ဒီ 3G,4G ဆိုတာေတြကို ေျပာပါရေစ၊ ဒီ အေခၚအေဝါေတြဟာ Telecom Industry/Service ကေနလာတာပါ၊ အဓိကကေတာ႕ Mobile Communication ေတြကို ပိုင္းျခားတဲ႔အခါ မ်ိဳးဆက္ (Generation) နဲ႔ပိုင္းျခားပါတယ္၊ 1st generation..2nd generation, 3rd Generation စသည္ျဖင္႔ေပါ႔၊ 3G,4G က G ဆိုတာ ဒါကိုရည္ညႊန္းတာပါ၊ မိုဘိုင္းဆက္သြယ္ေရး နည္းပညာလို႔ ဆိုတဲ႔အတြက္ လိုင္းကိုအသုံးျပဳတဲ႔ နည္းပညာေတြဟာ ဒီအထဲမွာ အက်ဳံးမဝင္ပါဘူး၊ 3G,4G လို႔ ေျပာခ်င္ရင္ Mobile communication ျဖစ္ရပါမယ္။
မိုဘိုင္းဆက္သြယ္ေရး နည္းပညာရဲ႕ ပထမဆုံးမ်ိဳးဆက္ 1980 ေလာက္က Analog မိုဘိုင္းဖုံးေတြဟာ 1G လို႕ေခၚရပါမယ္၊ အဓိကကေတာ႔ Cellular ဖုံးေတြေပါ႔၊ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ပထမဆုံး Cellular မိုဘိုင္းဖုံးေတြဟာ 1G ပါပဲ၊ Data Access မရေသးပါဘူး၊
1995 ေလာက္မွာေတာ႔ ဒုတိယမ်ိဳးဆက္ Digital Cellular ေတြ ေပၚလာပါတယ္၊ SMS,Email လို service ေတြရလာပါျပီ၊ ဒီဖုံးေတြ ကိုေတာ႔ 2G လို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္၊
3G မေရာက္ခင္ ၾကားထဲမွာ Internet ဟာ တရွိန္ထိုး တိုးတက္လာပါတယ္၊ လက္ရွိ 2G မိုဘိုင္းဖုံးေတြကို Data/Internet သုံးဖို႔ ၾကံဆလာျပီး 2.5G, 2.75G လို႕ေခၚရမဲ႔ နည္းပညာေတြလဲ ေပၚေပါက္လာပါေသးတယ္၊ တကယ္တန္း GSM နည္းပညာဟာ တကမၻာလုံး တိုးတက္သုံးစြဲေနၾကေပမယ္ High Speed Data ရဖို႕ကေတာ႔ နည္းပညာကိုယ္တိုင္က bottle neck ျဖစ္လို႔ေနခဲ႔ပါတယ္၊ ျပသာနာက GSM channel တစ္ခုရဲ႕ speed ဟာ 8~20 kbps ေလာက္ပဲရွိပါတယ္၊ အရင္ကေတာ႔ Radio Channel Bandwidth ကိုေခၽြတာဖို႔ ဒီ Speed ဟာ အသံအတြက္ အဆင္ေျပေပမယ္႔ Data သုံးစြဲဖို႕ကေတာ႔ ဘယ္လိုမွ အဆင္မေျပေတာ႔ ပါဘူး၊ ဒါေၾကာင္႔ ၂၀၀၀ ေလာက္မွာ (General Packet Radio System) လို႔ေခၚတဲ႔ နည္းပညာကို လက္ရွိ GSM နက္ဝပ္ေတြမွာ ေပါင္းထည္႕ အသုံးျပဳလာပါတယ္၊ GPRS ဆိုတာကေတာ႔ သိပ္ထူးထူးဆန္းဆန္းၾကီး မဟုတ္ပါဘူး၊ လက္ရွိ GSM ဖုံးေတြမွာ အင္တာနက္သုံးစြဲရင္ channel ကို ႏွစ္လိုင္း..သုံးလိုင္းေပါင္းေပးတာပါ၊ ဥပမာ 4+1 GPRS ဆိုရင္ Downlink အတြက္ channel ၄ ခု၊ Uplink အတြက္ channel ၁ ခု ေပါင္းေပးလိုက္တာပါပဲ၊ ဒီလုိ ေပါင္းေပးတဲ႔အတြက္ GPRS ဟာ အျမင္႔ဆုံး 144 kbps speed ကို ရရွိႏိုင္ပါတယ္၊ ဒါေၾကာင္႔ ဒီ GPRS ကို 2.5G လို႔ပဲ ေခၚၾကပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ စကားစပ္မိလို႔ ေျပာရရင္ လက္ရွိ GSM နည္းပညာဟာ 3G/4G ကို လွမ္းတက္ဖို႕ အခက္အခဲ ေတာ္ေတာ္ၾကီး ရွိပါတယ္၊ ဥပမာ GPRS ရဲ႕အားနည္းခ်က္ဟာ သုံးစြဲသူကို channel ေတြ ၃.. ၄ ခု ေပါင္းေပးရတာေၾကာင္႔ channel က်ပ္တဲ႔ ျပသာနာ ရွိပါတယ္၊ ဒါေၾကာင္႔လဲ သုံးစြဲခက ေစ်းၾကီးလာရျပန္ပါတယ္၊ GSM ဟာ Channelized လို႔ေခၚတဲ႔ သုံးစြဲသူကို သီးျခား channel တစ္ခုစီ ခ်ိတ္ဆက္ရတဲ႔ နည္းပညာျဖစ္တဲ႔အတြက္ High Speed ရဖို႔အတြက္ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြ ရွိေနပါတယ္၊ တကမၻာလုံး အသုံးအမ်ားဆုံး နည္းပညာျဖစ္ေနသလို လက္ရွိစနစ္ေတြကို မျဖဳတ္သိမ္းပဲ တိုးျမွင္႔ဖို႔ (Upgraded) အခက္အခဲ ရွိေနျပန္ပါတယ္၊ 2003 ေလာက္မွာ 236.8 kbps speed ရတဲ႔ Enhanced GPRS လို႔လဲေခၚတဲ႔ EDGE (Enhanced Data rate for GSM Evolution) ကို ထပ္မံ မိတ္ဆက္ခဲ႔ေပမယ္႔ တဖက္က 3G နည္းပညာေတြ တိုးတက္လာတဲ႔ အခါ EDGE ဟာလဲ ထင္သေလာက္ မေပါက္ခဲ႔ပါဘူး၊( ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ႕ GSM ကိုလူေတြ ပိုၾကိဳက္ၾကပါတယ္ CDMA ကမေကာင္းဘူးလို႔ ေျပာၾကတာေတြ မၾကာခဏၾကဳံဘူးပါတယ္၊ ဘာမေကာင္းတာလဲေမးရင္ ေသခ်ာမေျပာႏိုင္ၾကပါဘူး၊ တကယ္တန္း ဖုံးေခၚဆိုမႈ Voice ပဲသုံးရင္ေတာင္ အသံအရည္အေသြးဟာ CDMA ကပိုေကာင္းပါတယ္၊ တကယ္လို႔မ်ား တေန႔ေန႔ Data သုံးဖို႕ျဖစ္လာၾကရင္ ဘယ္လိုျဖစ္မလဲ ေတြးမိပါတယ္)
၂၀၀၀ ေနာက္ပိုင္းမွာ CDMA နည္းပညာဟာ တဟုန္ထိုးတက္လာျပီး GSM ရဲ႕ေစ်းကြက္ကို ယွဥ္ျပိဳင္လာပါတယ္၊ CDMA ရဲ႕ အဓိကအားသာခ်က္ကေတာ႔ 3G ready ျဖစ္တာပါပဲ၊ Data Speed ကို လိုသလို Scaleable ျဖစ္ႏိုင္တာဟာ အင္တာနက္ေခတ္မွာ Service Provider ေတြရဲ႕ ေရြးခ်ယ္မႈ တစ္ခုျဖစ္လာပါတယ္၊ W-CDMA, CDMA2000 စတဲ႔ နည္းပညာေတြကမွ 3G လို႕သတ္မွတ္ႏိုင္ပါတယ္၊ ဒီကေနဆင္႔ပြားလာတဲ႔ HSPA, EV-DO, UMTS စတဲ႔နည္းပညာေတြ ရွိပါေသးတယ္။ အၾကမ္းဖ်င္း 3G နက္ဝပ္ Connection တစ္ခု႔ဲ႕ Speed ဟာ အျမင္ဆုံး Downlink 14.4 Mbps နဲ႔ Uplink 5.8 Mbps ထိရွိႏိုင္ပါတယ္။
တစ္ခုရွိတာက 3G/4G ဒီလိုေတြေျပာေနၾကေပမယ္႔ ITU-T ကေရာ 3GPP အဖြဲ႔ေတြကေရာ 3G ဆိုရင္ဘယ္လို 4G ဆိုရင္ ဘာ Specification ေတြရွိရမယ္လို႔ တိတိက်က် သတ္မွတ္မထားျပန္ပါဘူး၊ ဒါေတြဟာ General Terms ေတြပါပဲ၊
ဒါေၾကာင္႔ အၾကမ္းဖ်င္း ေျပာရရင္ 3G လို႔ေခၚဖို႕အတြက္
- မိုဘိုင္းျဖစ္ရပါမယ္
- High Speed Data , Tripple Play လို႔ေခၚတဲ႔ Voice+Video+Data သုံးႏိုင္ရပါမယ္
- Channel တစ္ခုခ်င္းသြားတဲ႔ Circuit switched နဲ႔ IP Addressing ကို Support လုပ္တဲ႔ Packet Switching ႏွစ္ခုလုံး Hibrid အေနနဲ႔ Support လုပ္ပါတယ္၊
4G လို႔ေခၚဖို႔အတြက္
- အေပၚက အခ်က္ေတြအျပင္
- Data Rate အနည္းဆုံး 100 Mbps ကို အျမန္ႏႈံးနဲ႔ ေရြ႕လ်ားေနခ်ိန္မွာေတာင္ ရႏိုင္ရမွာ ျဖစ္ျပီး အျမင္႔ဆုံး 1Gbps speed ထိရႏိုင္ပါမယ္
- အေရးၾကီးဆုံးအခ်က္က လုံးဝ IP Network (IPV4, IPV6) ကိုသာ အေျခခံမွာ ျဖစ္ျပီး only Packet Switching Network ျဖစ္ပါတယ္၊
- ေနာက္ ဆားဗစ္အေနနဲ႔ Voice+Video+Data ဆက္သြယ္မႈအျပင္ Entertainment လို႔ေခၚတဲ႔ ေဖ်ာ္္ေျဖေရးအစီအစဥ္ေတြကိုပါ သုံးႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္ (ဒါကေတာ႔ ဆားဗစ္ပိုင္းပါ Technical Spec ေတာ႔လဲမဟုတ္လွပါဘူး ..ဒါေပမယ္႔လဲ HD ဗီြဒီယိုေတြကို ဟင္းဖုန္းနဲ႔ Laptop နဲ႔ ခ်ိတ္ျပီးၾကည္႔မယ္ဆိုရင္လဲ တကယ္႔ High Speed Connection နဲ႔မွ ရမွာပါပဲ၊ 3G Speed ေလာက္နဲ႔မလုံေလာက္ေသးဘူး)
4G ဟာ ခုခ်ိန္ထိ ေစ်းကြက္ကို ပီပီျပင္ျပင္ မေရာက္ေသးပါဘူး၊ LTE, EV-DO, HSPA စတဲ႔နည္းပညာေတြဟာ ယွဥ္ျပိဳင္ေနဆဲပါပဲ။
ေနာက္ဆုံးေမးခြန္း WiMAX ဟာ 3G လား 4G လား ဆိုတာကို ေျဖဖို႔လိုလာပါျပီ၊ ITU-R အဖြဲ႔အစည္းဟာ 802.16d WiMAX Standard ကို 3G အေနနဲ႔ သတ္မွတ္ပါတယ္၊ WiMAX mobile 802.16e ကိုေတာ႔ 4G ဒါမွမဟုတ္ Pre-4G အေနနဲ႔ သတ္မွတ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
WiFi နဲ႕ WiMAX ဘာေတြကြာပါသလဲ?
WiFi ကေတာ႕ အဓိက local Area Networking အတြက္ပဲရည္ရြယ္တာေလ.. သူက IEEE
802.11 Standard ေအာက္မွာရွိတာ (IEEE -Institute of Electrical and
Electronics Engineers) WiFi က အကြာအေဝး မီတာ ၇၀ ေအာက္မွာပဲရႏိုင္တယ္၊ WiFi
မွာ QOS လို႕ေခၚတဲ႔ bandwidth/performance နဲ႕သက္ဆိုင္တဲ႔ Control
Mechanism မပါရွိပါဘူး၊ ဥပမာ Client တစေယာက္ဟာ WiFi Access Point နဲ႔နီးရင္
ပိုျပီးေတာ႔ bandwidth ရမွာျဖစ္ျပီး ပိုေဝးတဲ႔ Client ကေတာ႔
bandwidth/performance က်ဆင္းသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္၊ WiMAX ကေတာ႕ IEEE 802.16
Standard WiMAX က W-MAN (Wireless-Metropolitan Area Network)
အတြက္သုံးတာပါ၊ data rate လဲကြာတယ္ WiMAX Link တစ္ခုရဲ႕ data rate က up-to
70 Mbps ေလာက္ထိရႏိုင္ပါတယ၊္ ဒါကေတာ႕ Technical အရေျပာတဲ႕ speed ေပါ႕ေလ
တကယ္ End-User သုံးႏိုင္တဲ႕ speed ကေတာ႕ service provider ေပၚမွာလဲ
မူတည္တာေပါ႔၊ နီးနီးေဝးေဝး Coverage Range ထဲမွာ ရွိေနရင္ေတာ႔ WiMAX ဟာ
သုံးစြဲသူ တစ္ဦးခ်င္းကို Grantee bandwidth/performance ေပးႏိုင္တဲ႔ QOS
ဖန္ရွင္ပါရွိပါတယ္၊
သတိျပဳရမွာက WiFi/WiMAX ဆိုျပီးနာမည္ျခင္းဆင္ေနေပမယ္႔ နည္းပညာျခင္းေရာ အသုံးျပဳပုံျခင္းေရာ ဒီႏွစ္ခုဟာ တျခားစီပါပဲ၊ တကယ္တမ္း နာမည္ဆင္တူေနလို႔ ေမးေနၾကေပမယ္႔ ႏိႈင္းယွဥ္စရာ မဟုတ္ပါဘူး။
သတိျပဳရမွာက WiFi/WiMAX ဆိုျပီးနာမည္ျခင္းဆင္ေနေပမယ္႔ နည္းပညာျခင္းေရာ အသုံးျပဳပုံျခင္းေရာ ဒီႏွစ္ခုဟာ တျခားစီပါပဲ၊ တကယ္တမ္း နာမည္ဆင္တူေနလို႔ ေမးေနၾကေပမယ္႔ ႏိႈင္းယွဥ္စရာ မဟုတ္ပါဘူး။
ဘယ္ Frequency Band ေတြက္ိုသုံးပါသလဲ ..
- အဓိက အေနနဲ႕ 2.3, 2.5, 3.5, 5.8 GHz bands ေတြကို သုံးပါတယ္၊
- 2005, IEEE မွာ 2~66 Ghz band (2~11, 10~66 GHz) အေနနဲ႔ ထပ္မံတိုးခ်ဲ႕ ထားပါတယ္၊ (ဒီ bandwidth ဟာ ေတာ္ေတာ္ၾကီးကို ၾကီးတဲ႔အတြက္ ဒီဖရီကြင္စီ အားလုံးအတြက္ Equipments ေစ်းကြက္ဝင္ မထုတ္ႏိုင္ၾကေသးပါဘူး)
- 3.5 GHz Frequency bands ဟာ ပထမဆုံး ေစ်းကြက္ဝင္ WiMAX Products ေတြမွာ အသုံးမ်ားပါတယ္၊ License Free Bands (ISM) လို႔ အသိမ်ားတဲ႔ 5.8GHz Bands ဟာ လဲ ဆားဗစ္ေပးသူေတြ အၾကိဳက္မ်ားပါတယ္။
Frequency Band တစ္ခုစီအတြက္ channel size ကေတာ႔ 3.5 MHz, 5 MHz, 7 MHz and 10 MHz ေတြရွိနိုင္ပါတယ္။
- 2005, IEEE မွာ 2~66 Ghz band (2~11, 10~66 GHz) အေနနဲ႔ ထပ္မံတိုးခ်ဲ႕ ထားပါတယ္၊ (ဒီ bandwidth ဟာ ေတာ္ေတာ္ၾကီးကို ၾကီးတဲ႔အတြက္ ဒီဖရီကြင္စီ အားလုံးအတြက္ Equipments ေစ်းကြက္ဝင္ မထုတ္ႏိုင္ၾကေသးပါဘူး)
- 3.5 GHz Frequency bands ဟာ ပထမဆုံး ေစ်းကြက္ဝင္ WiMAX Products ေတြမွာ အသုံးမ်ားပါတယ္၊ License Free Bands (ISM) လို႔ အသိမ်ားတဲ႔ 5.8GHz Bands ဟာ လဲ ဆားဗစ္ေပးသူေတြ အၾကိဳက္မ်ားပါတယ္။
Frequency Band တစ္ခုစီအတြက္ channel size ကေတာ႔ 3.5 MHz, 5 MHz, 7 MHz and 10 MHz ေတြရွိနိုင္ပါတယ္။
WiMAX နက္ဝပ္အသုံးျပဳပုံမ်ား
ေနာက္တစ္ခုက WiMAX ကိုသုံးၾကတဲ႕ေနရာမွာ Network Design
ကအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ႏိုင္တယ္ ခုေျပာခဲ႕တာက Point-to-Multi Points အေနနဲ႕အဓိက
Internet connection လိုမ်ိဳး Service ေတြမွာသုံးတာ ေနာက္တစ္မ်ိဳးအေနနဲ႕
Point-to-point Backhaul အေနနဲေရာ backbone အေနန႔ဲပါသုံးလို႕ရေသးတယ္၊ ဒါကလဲ
WiMAX ရဲ႕အားသာခ်က္လို႕လဲေျပာလို႕ရပါတယ္ Wireless Network
ေတြကိုခ်ဲ႕ထြင္တဲ႕ေနရာမွာ Base Station တစ္ခုရဲ႕ Uplink ကို သီးျခားမယူပဲ
နီးရာ Base Station ကေန ခ်ိတ္ဆက္ျပီး Backhaul အေနနဲ႕ သုံးႏိုင္ပါတယ္။
ေနာက္ Corporate Network ေတြမွာလဲ WiMAX ကို Mesh-Network
အေနနဲ႕သုံးလုိ႕ရပါေသးတယ္။ ေအာက္ပုံမွာ WiMAX နည္းပညာ တစ္မ်ိဳးထဲနဲ႔
ကုပၼဏီမ်ား၊ အစိုးရရုံးမ်ား Mesh ခ်ိတ္ဆက္ထားတာ၊ အင္တာနက္ဆားဗစ္အတြက္ Base
Station ကေန သုံးစြဲသူမ်ား ခ်ိတ္ဆက္တာ၊ Station အခ်င္းခ်င္း Backbone
အေနနဲ႔ အသုံးျပဳထားတာ ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။
Fig-WiMAX ျဖင္႔ P2P, M2MP, Mesh နက္ဝပ္မ်ားခ်ိတ္ဆက္ပုံ
WiMAX ရဲ႕ System Architecture …
WiMAX Forum ကေန system design ကို ဒီပုံစံနဲ႕ျပပါတယ္ ဒါကေတာ႕ Point to Multipoint Network Structure လို႕ေျပာရပါမယ္ …
Wireless Network ေတြရဲ႕ထုံးစံအတိုင္းပါပဲ Mobile ဒါမွမဟုတ္ fixed subscribers units ေတြရိွမယ္ ပုံမွာ SS/MS လို႕ျပထားတယ္ ေနာက္ ဒီ subscribers ေတြခ်ိတ္ဆက္ရမယ္႕ Access Point Network (ASN) ရွိရမယ္ ASN ေတြကတစ္ခုထက္ပ္ုိရင္ ASN အခ်င္းခ်င္းလဲ ခ်ိတ္ဆက္ထားမယ္ ဒီ Base Station (BS) ေတြ ASN ေတြကို provide လုပ္တာက Network Access Provider (NAP) ေပါ႕ ဒီမွာေတာ႕ ဥပမာ Red Link ေပါ႕။
ေနာက္ Inter Net Gateway ဆီကိုသြားမဲ႕ Uplink backbone Network တစ္ခုရွိမယ္ Fiber connection ပဲျဖစ္ျဖစ္ Point-to-Point Radio link ပဲျဖစ္ျဖစ္ေပါ႕ ဒါကို Connectivity Service Network (CSN) လို႕သုံးႏႈံးပါတယ္ ဒီမွာေတာ႕ ဥပမာ ျမန္မာ႕ဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းေပါ႕ ဒီကတဆင္႕ Internet Gateway ကို သက္ဆိုင္ရာ ISP ကေနတဆင္႕ သြားပါမယ္ ဒီမွာေတာ႕ ဥပမာ Teleport ေပါ႕ ။
Wireless Network ေတြရဲ႕ထုံးစံအတိုင္းပါပဲ Mobile ဒါမွမဟုတ္ fixed subscribers units ေတြရိွမယ္ ပုံမွာ SS/MS လို႕ျပထားတယ္ ေနာက္ ဒီ subscribers ေတြခ်ိတ္ဆက္ရမယ္႕ Access Point Network (ASN) ရွိရမယ္ ASN ေတြကတစ္ခုထက္ပ္ုိရင္ ASN အခ်င္းခ်င္းလဲ ခ်ိတ္ဆက္ထားမယ္ ဒီ Base Station (BS) ေတြ ASN ေတြကို provide လုပ္တာက Network Access Provider (NAP) ေပါ႕ ဒီမွာေတာ႕ ဥပမာ Red Link ေပါ႕။
ေနာက္ Inter Net Gateway ဆီကိုသြားမဲ႕ Uplink backbone Network တစ္ခုရွိမယ္ Fiber connection ပဲျဖစ္ျဖစ္ Point-to-Point Radio link ပဲျဖစ္ျဖစ္ေပါ႕ ဒါကို Connectivity Service Network (CSN) လို႕သုံးႏႈံးပါတယ္ ဒီမွာေတာ႕ ဥပမာ ျမန္မာ႕ဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းေပါ႕ ဒီကတဆင္႕ Internet Gateway ကို သက္ဆိုင္ရာ ISP ကေနတဆင္႕ သြားပါမယ္ ဒီမွာေတာ႕ ဥပမာ Teleport ေပါ႕ ။
Fig-7 WiMAX System Block Source: WiMAX Forum
WiMAX ရဲ႕ Technology Overview
အဓိကႏွစ္ပိုင္းခြဲေျပာရမယ္ System Design နဲ႕ Network design ေပါ႕
System Design မွာ Air interface..Radio technology ပိုင္းေပါ႕ေလ Wireless
Networking လုပ္မယ္ဆိုရင္ အရင္ဆုံး frequency band တစ္ခုနဲ႕ Technology
တစ္ခုုေတာ႕ ရွိရမွာေပါ႕ system တစ္ခုရဲ႕ performance
ဘယ္ေလာက္ေကာင္းသလဲဆိုတာ ဒီ band ကို multiple users
ေတြမွ်ေဝသုံးစြဲတဲ႕ေနရာမွာ ဘယ္ေလာက္ efficient
ျဖစ္ေအာင္သုံးႏိုင္လဲဆိုတဲ႔နည္းပညာေပၚ မူတည္တာေပါ႕ ဒီလုိ Frequency band
တစ္ခုထဲကို user အမ်ားၾကီးသုံးစြဲႏုိိင္ေအာင္လုပ္ေပးတာကို Multiplexing
လုပ္တယ္လို႕ေခၚတာပါတယ္ မွ်ေဝသုံးစြဲႏုိိင္ေအာင္လုပ္ေပးတာက Multiple Access
လို႕သုံးႏႈံးပါတယ္၊
WiMAX မွာသုံးစြဲတဲ႕ Multiplexing Method က OFDM (Orthogonal Frequency Division Multiplexing) ပါ Wide band digital communication မွာသုံးတဲ႕ နည္းပညာတစ္ခုေပါ႕ ပုံမွန္ communication method ေတြမွာ data ကိုသယ္ေဆာင္ဖို႕ carrier frequency တစ္ခုကိုပဲသုံးတာမ်ားတယ္ OFDM ကေတာ႕ သူ႕ frequency band ထဲမွာ carrier frequency အေသးေလးေတြ ထပ္စိတ္ျပီး သယ္ေဆာင္တဲ႕ Multiple carrier, Multi Paths နည္းပညာလို႕ အၾကမ္းဖ်ဥ္းေျပာရမွာပါ ..သယ္မဲ႕ Data က လမ္းေၾကာင္းေတြအမ်ားၾကီးခြဲျပီး Parallel Data Stream အျဖစ္သယ္ေဆာင္ပါတယ္ Far End က်မွ မူရင္း data ရေအာင္ အားလုံးကိုျပန္ေပါင္းယူတာေပါ႕။ ေအာက္ပုံမွာ ပုံမွန္ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းေတြ အလုပ္လုပ္ပုံနဲ႔ OFDM နဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ ရွင္းလင္းျပထားပါတယ္။
အဓိက OFDM ရဲ႕အားသာခ်က္က Noise ကို ခုခံႏိုင္တာနဲ႕ channel efficiency
ေကာင္းတာပါပဲ wireless communication မွာ အကြာအေဝးမ်ားလာတာနဲ႕အျပိဳင္ noise
တက္လာမယ္ channel efficiency က်လာျပီး data error မ်ားလာမယ္ error rate
ျမင္႕လာရင္ data rate က်လာမယ္ ဒါေတြက မလြဲမေသြ ၾကဳံရမွာပါပဲ သုံးတဲ႕
frequency band က်ယ္လာတာနဲ႔အမွ်် attenuation လို႕ေခၚတဲ႕ frequency
ရဲ႕ခုခံမႈကျမင္႕လာတယ္ OFDM မွာက မူရင္း carrier frequency ကို sub-carriers
အျဖစ္ခြဲလိုက္ေတာ႕ သူက narrow band ေလးေတြအျဖစ္သြားတယ္ ဒါေၾကာင္း channel
attenuation နဲတယ္ multiple paths နဲ႕သြားႏိုင္တဲ႕အတြက္ Line of sight ေရာ
Non line of sight ေရာပါသုံးႏိုင္တယ္၊ ေအာက္ပုံမွာ တုက္ရိုက္ (Line of
Sight) နဲ႔ တဆင္႔ခံ (Non Line of Sight) signal လမ္းေၾကာင္းေတြ
အလုပ္လုပ္ပုံ ကို ရွင္းျပထားပါတယ္၊ ပုံမွာ သုံးစြဲသူ-၁ ဟာ Base Station နဲ႔
တိုက္ရိုက္ ခ်ိတ္ဆက္လို႔ရ ေနပါတယ္၊ သုံးစြဲသူ-၂ က်ေတာ႔ Station နဲ႔
သူ႕အိမ္နဲ႔ၾကားမွာ သစ္ပင္၊ အေဆာက္အဦ စတဲ႔ အတားအဆီး (Obstacles) ေတြ
ခံေနပါတယ္၊ ဒါေၾကာင္႔ ပုံမွန္ဆက္သြယ္မႈအရဆိုရင္ Signal
ေကာင္းေကာင္းမမိႏုိင္ေပမယ္႔ ေဘး အေဆာက္အဦေတြကို ရုိက္ခန္ျပီး (Reflected)
ျပန္လာတဲ႔ Signal paths ေတြကို ျပန္လည္စုစည္းျပီး (Non-Line of Sight)
အေနနဲ႔ သုံးစြဲလို႔ ရႏိုင္ပါတယ္။
WiMAX မွာသုံးစြဲတဲ႕ Multiplexing Method က OFDM (Orthogonal Frequency Division Multiplexing) ပါ Wide band digital communication မွာသုံးတဲ႕ နည္းပညာတစ္ခုေပါ႕ ပုံမွန္ communication method ေတြမွာ data ကိုသယ္ေဆာင္ဖို႕ carrier frequency တစ္ခုကိုပဲသုံးတာမ်ားတယ္ OFDM ကေတာ႕ သူ႕ frequency band ထဲမွာ carrier frequency အေသးေလးေတြ ထပ္စိတ္ျပီး သယ္ေဆာင္တဲ႕ Multiple carrier, Multi Paths နည္းပညာလို႕ အၾကမ္းဖ်ဥ္းေျပာရမွာပါ ..သယ္မဲ႕ Data က လမ္းေၾကာင္းေတြအမ်ားၾကီးခြဲျပီး Parallel Data Stream အျဖစ္သယ္ေဆာင္ပါတယ္ Far End က်မွ မူရင္း data ရေအာင္ အားလုံးကိုျပန္ေပါင္းယူတာေပါ႕။ ေအာက္ပုံမွာ ပုံမွန္ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းေတြ အလုပ္လုပ္ပုံနဲ႔ OFDM နဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ ရွင္းလင္းျပထားပါတယ္။
Fig-5 ပုံမွန္ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းႏွင္႔ OFDM
Fig-6 တုိက္ရုိက္ႏွင္႔တဆင္႔ခံလမ္းေၾကာင္းမ်ား (LOS and NLOS)
WiMAX ဆက္စပ္ပစၥည္းမ်ား
ဝိုင္မက္စ္ devices ေတြကို အေျချပဳစခန္းယူနစ္ နဲ႔ သုံးစြဲသူယူနစ္ေတြ လို႔ အၾကမ္းခြဲျခားႏိုင္ပါတယ္၊ အေျချပဳစခန္းပစၥည္းေတြကေတာ႔ ဝန္ေဆာင္မႈေပးတဲ႔အဖြဲ႕က စခန္းေတြ (base station) ေတြမွာ တပ္ဆင္ဖို႔ပါ၊ အမ်ားအားျဖင္႔ IDU(Indoor Unit), ODU(Outdoor unit) ေတြျဖစ္ပါတယ္၊ ေအာက္မွာ WiMAX equipment ေတြကိုျပထားပါတယ္။
Fig-4 WiMAX သုံးစြဲသူယူနစ္မ်ား
Fig-4 WiMAX သုံးစြဲသူယူနစ္မ်ား
Ref: http://internet1500.blogspot.com/2012_06_01_archive.html
0 comments:
Post a Comment